Merhaba sevgili okurlar üçüncü haftadaki yazımda çalışma hayatında işçi ve işveren arasında tartışmalara ve problemlere yol açan konulardan bir tanesi olan işe iade davasını ele alacağım. Kanun, iş akdinin nasıl sonlandırılabileceğini, iş akdini sonlandıran işçi ya da işverenin hangi durumlarda haklı sayılabileceğini de belirlemiştir. Sizlere işe iade davasının ne demek olduğunu hangi şartlarda açılabileceğini, davanın ne kadar süreceği ve sonuçlanacağı hakkında önemli bilgiler vereceğim.
İş Kanunu’nca işçiye sağlanan iş güvencesi, sınırsız ve kesin değildir. İş Hukuku da, ne şartla olursa olsun işverene, beraber çalışmak istemediği işçi ile çalışması yönünde emir veremez. Zorlayabilir ancak mecbur bırakamaz. Yani işveren bir işçi ile çalışmak istemiyorsa, şartlarını yerine getirmeyi kabul ederek işçinin iş akdine son verebilir. Ama belirttiğimiz gibi kanun işçiyi de korumaktadır.
İŞE İADE DAVASI NEDİR?
Sevgili okurlarım işe iade davası, iş akdi geçerli bir neden olmadan fesih olan kişinin mağduriyetinin giderilmesi adına açılacak davadır. İşten atılan kişiler, işe iade davası şartlarını yerine getirerek davayı açabilmektedir
Bu noktada işe iade davası açılabilmesi için bir takım şartlar vardır. Davanın ne kadar sürede açılacağı, işe iade davasını kimlerin açabileceği, kimlerin işe iade davası açamayacağı gibi hususlar İş Kanunu içerisinde belirtilmektedir.
KİMLER İŞE İADE DAVASI AÇABİLİR?
Sevgili okurlar İş akdinin işveren tarafından fesih edilmesinden itibaren 30 gün içinde açılması gereken bir davadır. Bu dava, süresi içinde açılmazsa dava açma hakkı sona erer. Bu dava 30 ve daha fazla işçi çalıştıran işverene karşı, haksız olarak işten çıkarılmış olan işçi tarafından açılır.
İŞE İADE DAVASI ŞARTLARI NELERDİR?
Öncelikle haksız nedenle iş akdi feshedilen kişinin işe iade davası açabilmesi için işyerinde 30 veya daha fazla kişinin çalışıyor olması gerekir. Burada ki haksız nedene bir örnek vermek gerekirse; işe zamanında gelmenize rağmen, işvereniniz sizi işe zamanında gelmemekten dolayı iş akdinize son vermesi durumu sizin iş akdinizin haksız yere feshi anlamına gelmektedir.
İşe iade davası açmak istiyorum diyen kişinin en az altı aylık bir kıdeme sahip olması gerekir. Altı aydan daha az kıdeme sahip kişiler işe iade davası açamazlar. Yani sevgili işçi ve emekçi arkadaşlarım iş akdinize son verilen iş yerinde 6 ay süreden fazla çalışmış olmalısınız ki bu davayı açabilesiniz.
Haksız yere işten çıkarılan kişi ile işyeri arasında belirsiz süreli iş sözleşmesi olmalıdır. Kanun bu noktada önümüze belirli süreli bir iş akdi çıkartıyorsa bu durumda işe iade davası açamayız. Yani iş veren işçi ile 2 yıllık sözleşme yaptı ise ve 2. Yılın sonunda sizi işten çıkartmış ise işe iade davası açamayız.
İşe iade davası açabilmek için işveren tarafından iş akdinin feshedilmesi gerekir. Fesih bildirimi işveren tarafından yazılı ve fesih sebebi açık ve kesin bir şekilde belirtilerek yapılmış olmalıdır. Bu anlamda kendisi istifa etmiş bir kişi işe iade davası açamaz.
İşe iade davası açılabilmesi için fesih, geçerli bir sebep dışında gerçekleşmiş olmalıdır. Hangi durumlarda iş akdinin feshedileceği İş Kanunu içerisinde yer almaktadır.
İşe iade davası, işletmenin bütününü sevk ve idare eden işveren vekili sıfatında ya da işveren vekili yardımcısı sıfatındaki kişiler tarafından açılamayacağı gibi, işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi olan kişilerce de işe iade davası açılamaz.
İŞE İADE DAVASI AÇMA SÜRESİ NE KADAR?
İş sözleşmesi feshedilen işçi, geçersiz olduğunu düşündüğü fesih bildiriminin tebliğinden itibaren bir ay içinde işe iade davası açmalıdır. İşçi için dava açma süresinin başlangıcı feshin tebliğ tarihidir. Bu süre içinde işçi dava açmadığı takdirde işe iade edilme hakkını kaybedecektir. Burada dikkat edilmesi gereken husus, ihbar süresi geçtikten sonra bir aylık süre olmayıp, fesih bildirimi yapılması ile birlikte bir ay içerisinde işe iade davası açılabileceğidir.
İŞE İADE DAVASI NE KADAR SÜRER? NE KADAR ZAMANDA SONUÇLANIR?
İşçinin hakkının korunması amacıyla kanun, işe iade davasının ne kadar sürede sonuçlanması gerektiğini belirlemiştir. Bu hükme göre işe geri dönmek talebiyle açılacak dava, 2 ay içerisinde sonuçlanmalı ve temyizi de 1 aydan önce tamamlanmalıdır. Ancak uygulamada bu sürelere uymak mümkün olmamaktadır. Hem davaların yoğunluğu, hem dilekçe safhalarının uzunluğu, hem araştırılması gereken hususların araştırılmalarının uzun sürmesi nedenleriyle, bu kadar kısa sürede işe iade davasının sonuçlanmasını beklemek mümkün değildir.
İŞE İADE DAVASI NEREDE VE HANGİ MAHKEMEDE AÇILIR?
İşe iade davasının açılacağı mahkemeler öncelikle İş Mahkemeleridir. Dava işyerinin ya da işverenin adresinde bulunan iş mahkemelerinde açılmalıdır. Fakat iş mahkemesi her yerde bulunmayabilir, özellikle kırsal kesimler ya da görece küçük yerlerde iş mahkemesi bulunmadığından işe iade davası açılacak mahkeme, Asliye Hukuk Mahkemesi olmaktadır.
Son olarak sevgili işçi ve emekçi okurlarım işe iade davası gerçekten profesyonel bir yardım gerektirecek önemli bir dava çeşididir. Size tavsiyem eğer haksız yere işten çıkarıldı iseniz haklarınızı savunması için avukatınıza başvurun ki bu zorlu süreci hatasız bir şekilde atlatın sevgilerimle.
